Прафілактыка кіберзлачынстваў
05.12.2024
Кіберзлачыннасць – адна з самых
хутка развіваючыхся форм
транснацыянальнай злачыннасці. Інтэрнэт
стаў неад'емнай часткай нашага жыцця,
даючы неабмежаваныя магчымасці для
зносін і абмену інфармацыяй. Аднак яго ананімнасць
таксама актыўна выкарыстоўваецца злачынцамі. Згодна
з даследаваннямі, больш за 431 мільён чалавек штогод
церпяць ад кіберзлачынстваў.
Што такое кіберзлачынства?
Кіберзлачынствы – гэта злачынствы, дзе камп’ютарныя тэхналогіі выкарыстоўваюцца як інструмент ці мэта незаконнай дзейнасці. Паводле заканадаўства Рэспублікі Беларусь да камп’ютарных злачынстваў адносяць:
-
Злачынствы супраць інфармацыйнай бяспекі:
- Мадыфікацыя даных;
- Несанкцыянаваны доступ да інфармацыі;
- Стварэнне і распаўсюджванне шкоднасных праграм;
- Парушэнне правілаў эксплуатацыі камп'ютарных сістэм.
- Крадзяжы з выкарыстаннем камп’ютарных тэхналогій.
- Выраб і распаўсюджванне парнаграфічных матэрыялаў, у тым ліку з удзелам непаўналетніх.
-
Іншыя злачынствы, звязаныя з выкарыстаннем камп'ютараў:
- Паклёп, абразы, разгалошванне асабістай ці дзяржаўнай тайны;
- Незаконны збор даных пра прыватнае жыццё;
- Фішынг, узломы, шпіёнства і распаўсюджванне хлуслівай інфармацыі.
Асноўныя метады кіберзлачынцаў:
- Фішынг – падман карыстальнікаў для атрымання асабістых даных.
- Шкоднасныя праграмы – сакрэтна збіраюць даныя.
- Узлом – атрыманне дыстанцыйнага доступу да прылад.
Як абараніцца ад кіберзлачынстваў?
-
Не перадавайце дадзеныя банкаўскіх карт і рахункаў:
- Не паведамляйце нумар карты, тэрмін дзеяння, CVV-код, лагін, пароль ці коды з SMS нават супрацоўнікам банка.
-
Выкарыстоўвайце толькі надзейныя сэрвісы для аплаты онлайн:
- Правярайце правільнасць адраса сайта ў браўзеры.
-
Ахоўвайце свае банкаўскія карты і даныя:
- Не захоўвайце фота карт і іх рэквізіты ў даступных месцах.
-
Будзьце асцярожныя з перадплатамі і перакладамі:
- Правярайце інфармацыю пра атрымальніка перад пералічэннем сродкаў.
-
Выкарыстоўвайце складаныя паролі:
- Пазбягайце пароляў з імёнамі, датамі нараджэння і іншымі лёгка адгадваемымі дадзенымі.
-
Не адкрывайце падазроныя файлы і спасылкі:
- Асабліва тыя, што паступаюць з невядомых адрасоў.
-
Выкарыстоўвайце ліцэнзійнае праграмнае забеспячэнне і антывірусы:
- Рэгулярна абнаўляйце іх на ўсіх прыладах.
-
Тлумачце правілы бяспекі блізкім:
- Асабліва пажылым людзям і дзецям, якія могуць быць больш уразлівымі.
-
Калі заўважылі ўзлом акаўнтаў:
- Немадленна аднаўляйце доступ ці блакуйце ўліковы запіс.